Drop ball (thả bóng) — hay trong tiếng Việt thường gọi là “thả bóng” — là phương thức tái khởi động trận đấu khi trọng tài phải tạm dừng vì sự cố bất ngờ không liên quan đến lỗi của cầu thủ. Bài viết này phân tích chi tiết Luật 8 (Laws of the Game 2025/2026, IFAB/FIFA), chỉ dẫn áp dụng thực tế, hệ quả chiến thuật và các hiểu lầm thường gặp, với minh họa từ tình huống gây tranh cãi Nottingham Forest vs Liverpool (tháng 3/2024).
Định nghĩa chính thức và căn cứ pháp lý
Theo Luật 8 của IFAB (Laws of the Game 2025/2026): drop ball là cách tái khởi động khi trọng tài dừng trận đấu vì lý do không thuộc một trong các hình thức tái khởi động khác. Bóng được thả xuống tại vị trí xảy ra sự cố; trận đấu tiếp tục khi bóng chạm đất.
Mục tiêu pháp lý: khôi phục quyền kiểm soát công bằng cho đội đang sở hữu bóng trước lúc dừng, bảo đảm an toàn và tránh lợi thế bất hợp lý do sự cố.
Khi nào trọng tài phải thả bóng?
Trọng tài sử dụng drop ball trong các tình huống sau:
- Chấn thương nghiêm trọng cần can thiệp y tế ngay lập tức (không phải do cố ý).
- Vật thể lạ xâm nhập sân (vật ném từ khán đài, thú vật, mảnh dụng cụ).
- Bóng chạm trọng tài, trợ lý trọng tài gây thay đổi quyền kiểm soát đáng kể.
- Công nghệ (VAR) can thiệp nhưng kiểm tra không thay đổi quyết định kèm theo dừng trận đấu.
- Các lỗi kỹ thuật hoặc ngoại cảnh khác khiến trận đấu phải tạm dừng mà không phải thổi phạt.
Các lưu ý cụ thể:
- Nếu dừng trong khu vực 11m, bóng được thả cho thủ môn của đội phòng ngự trong khu vực cấm địa.
- Nếu ngoài khu cấm, trọng tài thả bóng cho cầu thủ đội được xác định sẽ sở hữu bóng; nếu không xác định được, thả cho cầu thủ chạm bóng cuối cùng.
- Tất cả cầu thủ hai đội phải đứng cách ít nhất 4 m cho tới khi bóng chạm đất.
- Thả bóng từ độ cao ngang đầu gối, trận đấu tính là bắt đầu lại khi bóng chạm đất.
Tình huống thả bóng gây tranh cãi giữa Nottingham Forest và Liverpool, trọng tài Paul Tierney là tâm điểm của quyết định.
Quy trình thực hiện và các biến thể
- Vị trí thả: chính xác nơi xảy ra sự cố; nếu nằm trong khu cấm, an toàn cho thủ môn.
- Người nhận quyền: đội đã sở hữu bóng trước khi dừng; khi không thể xác định, ưu tiên cầu thủ chạm cuối cùng.
- Hậu quả của sai sót thực hiện: nếu trọng tài thả bóng sai vị trí hoặc cho cầu thủ không đúng quy định, bàn thắng trực tiếp từ drop ball không được công nhận — luật yêu cầu tái khởi động bằng quả phát bóng lên (goal kick) hoặc phạt góc nếu bóng lọt lưới mà không chạm đủ hai cầu thủ.
Trường hợp Nottingham Forest vs Liverpool (3/2024) — mô tả và phân tích
Trong trận đấu Ngoại hạng Anh, trọng tài Paul Tierney dừng trận vì chấn thương của Ibrahima Konaté và áp dụng drop ball cho Liverpool dù trước đó Forest kiểm soát bóng. Chỉ vài giây sau, Darwin Núñez ghi bàn muộn giúp Liverpool thắng 1-0. HLV Nuno Espirito Santo của Forest cáo buộc trọng tài trao drop ball sai đội, dẫn đến mất cơ hội tấn công.
Phân tích chuyên môn:
- Điểm then chốt là xác định đội sở hữu bóng trước khi dừng. Nếu Forest đang kiểm soát, nguyên tắc công bằng đòi hỏi họ phải được trao quyền tái khởi động; nếu trọng tài xác định Liverpool là đội chạm bóng cuối, việc thả bóng cho Liverpool có thể hợp lệ theo luật.
- Tác động chiến thuật: thả bóng gây gián đoạn trạng thái pressing và chuyển trạng thái tấn công – đội được nhận bóng có thể tận dụng sai sót vị trí đối thủ để tạo cơ hội nhanh.
- Yếu tố thời gian và quan sát: quyết định trọng tài trong các tình huống hỗn loạn mang tính quyết định; các đội cần phản ứng kỷ luật (các cầu thủ phải giữ khoảng cách bắt buộc) để tránh bị thua thiệt.
Trọng tài Paul Tierney trong tình huống thả bóng gây tranh cãi tại Ngoại hạng Anh.
Những hiểu lầm phổ biến và giải thích luật
- Hiểu lầm 1: “Có thể ghi bàn trực tiếp từ drop ball.” Sai. Luật yêu cầu bóng phải chạm ít nhất hai cầu thủ trước khi vào lưới; nếu không, bàn thắng bị hủy và trận đấu được tái khởi động bằng goal kick hoặc corner.
- Hiểu lầm 2: “Drop ball luôn chia đều cho cả hai đội.” Sai. Kể từ 2019, luật ưu tiên trả lại quyền cho đội đã sở hữu; chỉ khi không xác định được mới thả cho cầu thủ chạm bóng cuối cùng.
- Hiểu lầm 3: “Drop ball chỉ dùng cho chấn thương.” Sai. Mọi sự cố bất ngờ không do lỗi chơi đều có thể dẫn tới drop ball (vật thể lạ, can thiệp VAR, bật bóng do trọng tài…).
Ví dụ khác: Antoine Griezmann làm chậm trận và trọng tài thực hiện thả bóng trong trận Atletico vs Leverkusen (Champions League 2022/23).
FAQ nhanh
- Có thể tận dụng chiến thuật ngay sau drop ball không? Về nguyên tắc có, nhưng cầu thủ đối phương phải tuân thủ khoảng cách 4 m; việc tận dụng thường đến từ sự nhanh nhẹn và bố trí chiến thuật sau khi bóng được thả.
- Drop ball có xảy ra thường xuyên không? Hiếm, chỉ trong các tình huống bất ngờ hoặc cần can thiệp y tế/kỹ thuật.
- Ai chịu trách nhiệm nếu drop ball thực hiện sai? Trọng tài chính chịu toàn bộ trách nhiệm điều khiển; sai sót có thể dẫn tới tranh cãi và — trong một số giải — xem xét sau trận.
Kết luận
Drop ball là một công cụ luật quan trọng nhằm khôi phục trận đấu công bằng và an toàn khi xảy ra sự cố ngoài ý muốn. Việc hiểu rõ quy trình, quyền lợi đội được nhận bóng và cách trọng tài thực hiện ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả ngắn hạn và chiến thuật của trận đấu. Các tình huống gây tranh cãi như Nottingham Forest vs Liverpool nhấn mạnh tầm quan trọng của quyết định trọng tài và nhu cầu minh bạch khi áp dụng luật.
Mời độc giả chia sẻ quan điểm: theo bạn, trong trường hợp Forest vs Liverpool, trọng tài có áp dụng đúng luật khi thả bóng không?
